تمدن ، فرهنگ ، تمدن

... هر تاریخی، فرهنگ و تمدنی دارد.

تمدن‌های بسیاری در گستره ی خاک به وجود آمده و پس از چندی از بین رفته و جای خود را به تمدن تازه‌ای داده‌ اند.

شکی نیست که آنها، تاثیر جزئی بر همدیگر داشته‌اند،

امّا، آنچه که آنها را از هم منفک و حتّی به مثابه ی شناسنامه‌ ای هویتشان را معلوم ساخته، باطن آنها یعنی «فرهنگ» است.

چنانکه تفکر ، باطن فرهنگ است .
تفاوت تمدن یونانی و تمدن عصر اسلامی، نه در صورت ابنیه و پیکره ی معماری و جامه ی مردمان و نه حتی مناسبات اجتماعی آنان ،

بلکه، در دیدگاه کلی ویژه‌ای که بنیادشان را پی‌ریزی کرده است؛

یعنی دریافت‌هایی درباره ی هستی،

تعاریفی درباره ی مبدأ و غایت آن

و بالاخره تعریفی که از انسان عرضه داشته است.

از این روست که تفاوت و تمایز تمدن‌ها نه به «صورت بیرونی مناسبات و ابنیه، که به «ذات» آنها باز می‌گردد.

و بدون شناخت آن، امکان عرضه ی درک جامع و کلی از فرهنگ و یا تمدن یک قوم میسر نیست.

کتاب : تفکر ، فرهنگ و ادب ، تمدن / صفحه11

مولف : استاد اسماعیل شفیعی سروستانی