دنیا متحول است و ثبات و قرار ندارد

شرح حدیثی توسط مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی

روِیَ عَن رسولِ الله صلّی الله علیه و آله و سلّم:

الدُّنْیَا دُوَلٌ فَمَا کَانَ لَکَ أَتَاکَ عَلَى ضَعْفِکَ وَ مَا کَانَ مِنْهَا عَلَیْکَ لَمْ تَدْفَعْهُ بِقُوَّتِکَ وَ مَنِ انْقَطَعَ رَجَاؤُهُ مِمَّا فَاتَ اسْتَرَاحَ بَدَنُهُ وَ مَنْ رَضِیَ بِمَا قَسَمَهُ اللَّهُ قَرَّتْ عَیْنُهُ.[1]

ترجمه حدیث: از رسول خدا (صلى اللَّه علیه و آله) منقول است که فرمود: دنیا متحول است و ثبات و قرار ندارد. آنچه که براى تو مقرّر شده است به تو خواهد رسید، گرچه در نهایت ضعف و ناتوانى باشى؛ و آنچه که به ضرر و زیان تو باشد باز هم به تو خواهد رسید، گرچه در کمال قدرت و نیرومندى باشى و هرگز جلوی آن را نتوانى گرفت. و هر کس که امید خود را از آنچه که از دست رفته قطع کند، بدنش آسایش خواهد داشت و آن کس که راضى باشد به آنچه که خدا روزى او نموده دل و چشمش روشن خواهد شد.

راهکارهای ترک گناه

راهکارهای ترک گناه در کلام نورانی اهل بیت(علیهم السلام) چیست؟

عارف عالَم را محضر خدا می داند و او را شاهد، حاضر و ناظر بر جمیع امور. این اعتقاد نه تنها مانع صدور گناه و خلاف از او می شود بلکه سبب آسان شدن تحمّل مصائب نیز می گردد.

مردی خدمت امام حسین(علیه السلام) آمد و گفت: می خواهم گناه نکنم ولی نمی توانم. موعظه ای کن(تا مانع صدور گناه از من شود). امام(علیه السلام) فرمود: پنج کار را بکن و آن گاه هر چه خواستی گناه کن(وگرنه دست از گناه بکش):

قلب خود را امتحان کنیم

قال مولانا امیرالمومنین علیه السلام:

...من‏ سرّه‏ أن‏ یعلم‏ أ محبّ لنا أم مبغض فلیمتحن قلبه،

فإن کان یحبّ ولیّا لنا فلیس بمبغض لنا،

و إن کان یبغض ولیّا لنا فلیس بمحبّ لنا...

کسی که خوشحالش میکند اینکه بداند آیا دوستدار ماست یا دشمن ما پس قلب خود را امتحان کند
اگر دوستداران ما را دوست دارد او محب ماست
ولی اگر بغض یکی از موالیان ما را در دل دارد او دشمن ما می باشد

راه رسیدن به خدا

روایتی   پر  فروغ   از   امام حسن عسکری(علیه السلام)

یکی از بیانات امام یازدهم، حسن بن علی(علیهما السلام) که استاد علاّمه طباطبایی(رضوان الله تعالی علیه) آن را بسیار پرفروغ و روشن و از غُرَر احادیث می‏دانستند این است که فرمودند:    

    «إن الوصول إلی الله عزوجلّ سفر لایدرک إلا بامتطاء اللیل»[1]

به کارهای (غیر)مهم مشغول نشوید!!!

قال امیرالمومنین علیه السلام:

من اشتغل بغیر المهمّ ضیّع الأهمّ.

هر که مشغول گردد بغیر آنچه مهمّ و ضرور باشد

ضایع کند آنچه را مهمّ‏تر و ضرورتر باشد،

زیرا که اوقات آدمى وفا بپرداختن بهر دو نکند،

پس بقدر آنچه‏ در غیر مهمّات صرف کند مهمّات از او ضایع گردد

که مهمّ‏تر و ضرورتر باشند از آنچه او مشغول به آن شده

شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم، ج‏5، ص: 330

فخر دنیا و آخرت انسان

آیه الله جوادی آملی دامت برکاته:

وجود مبارک امام صادق(سلام الله علیه) به همه ما فرمود که

سه چیز فخر دنیا و آخرت انسان است؛

یکی نماز شب است که انسان در سحرها با محبوب خودش راز و نیاز داشته باشد ،

یکی اینکه از غیر خدا کاملا ناامید باشد و هیچ‌گاه نگاهش به دست این و آن نباشد

و سوم اینکه با خاندان عصمت و طهارت ، علی(علیه السلام) و اولاد علی پیوند ناگسستنی داشته باشد.

حسن ظن

امام صادق علیه السلام:

ضَع أمرَ أخیکَ عَلى أَحسَنِه.

کار برادر خود را به بهترین صورت آن حمل کن.

الکافی،ج2،ص362

همین عیب براى مرد بس

قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم
کَفَى بِالْمَرْءِ عَیْباً أَنْ یَکُونَ فِیهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ:

یَعْرِفُ مِنَ النَّاسِ مَا یَجْهَلُ مِنْ نَفْسِهِ

وَ یَسْتَحْیِی لَهُمْ مِمَّا هُوَ فِیهِ

وَ یُؤْذِی جَلِیسَهُ بِمَا لَا یَعْنِیه‏

همین عیب براى مرد بس که سه خصلت در او باشد:

آنچه را که در خود او است و نمیداند ، در دیگران متوجه شود

و آنچه را که خود دارد براى دیگران شرم آور بداند

و بیهوده هم‏نشین خود را بیازارد 

الخصال / ترجمه مرحوم آیت الله فهرى، ج‏2، ص:626